آشنایی با مالیات بر معاملات املاک و مستغلات، به ویژه در زمینه خرید و فروش آپارتمان امری ضروری به شمار می‌رود. مالیات ها در این حوزه شامل انواع مختلفی هستند که برای افراد مختلف قابل توجه می‌باشند. از جمله این مالیات ها می‌توان به مالیات بر اجاره، مالیات نقل و انتقال ملک، مالیات فروش ملک، مالیات مستغلات خالی و مالیات ساخت و ساز اشاره کرد.

مالیات بر اجاره مسکونی

مالیات بر اجاره مسکونی به دو دسته تقسیم می‌شود :

مالیات اجاره دست اول

این نوع مالیات شامل درآمدهای حاصل از اجاره املاک توسط مالکین است. طبق ماده 54 قانون مالیات ها، درآمد مشمول مالیات پس از کسر 25 درصد هزینه ها محاسبه می‌شود.

مالیات اجاره دست دوم

زمانی که مستأجر ملک را به فرد دیگری اجاره دهد، او مشمل پرداخت این نوع مالیات خواهد بود.

مالیات بر مستغلات خالی

واحدهای مسکونی خالی در شهرهای با جمعیت بیش از 100 هزار نفر مشمول مالیاتی هستند که از سال دوم به بعد اعمال می‌شود. سال اول معافیت وجود دارد اما از سال دوم به بعد باید مالیاتی معادل با مالیات بر اجاره پرداخت شود که محاسبه آن به شرح زیر است:

محاسبه مالیات بر املاک خالی

سال اول : معاف از مالیات

سال دوم : نصف مالیات بر اجاره

سال سوم : معادل مالیات بر اجاره

سال چهارم و بعد : 1.5 برابر مالیات بر اجاره (طبق ماده 54 مکرر)

مالیات فروش ملک و آپارتمان

این نوع مالیات به ارزش معاملاتی ملک به همراه نرخ 5 درصد مشمول مالیات نقل و انتقال در زمان فروش بستگی دارد. عوامل مؤثر شامل مساحت، قدمت بنا، نوع اسکلت، تأسیسات، کاربری و محل ملک است.

مالیات حق واگذاری (سرقفلی)

انتقال حق واگذاری محل، مشمول مالیاتی به نرخ 2 درصد از وجوه دریافتی مالک در زمان واگذاری است (ماده 59). این حق شامل کسب یا پیشه و حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل می‌شود.

مالیات ساخت و فروش املاک نوساز

درمد ناشی از ساخت یا فروش ساختمان ها مشمول مالیات بر درآمد است. همچنین، اولین واگذاری مسکن علاوه بر مالیات نقل و انتقال قطعی، مشمول 10 درصد علی الحساب به ارزش معاملاتی ملک است. افرادی که تحت این مقررات قرار می‌گیرند باید کمتر از 3 سال از صدور گواهی پایان کارشان گذشته باشد تا مشمول مالیات نشوند. شهرداری موظف است اطلاعات مبوط به پروانه ساخت و پایان کار را به اداره امور مالیاتی گزارش کند.

مالیات رضایت مالک (حق مالکانه)

مبالغ دریافتی توسط مالک برای اعلام رضایت نسبت به انتقال حق واگذاری محل (سرقفلی)، تغییر شغل یا اجاره بدون انتقال سرقفلی، مشمول مالیاتی به نرخ 2 درصد است (مواد 78 و 56 قانون مالیات های مستقیم)